چگونه با رشد عقب افتادیم!
تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۸۶۳۲۶
انتخاب سیاست ارتقا علمی مبتنی بر انتشار مقالات در اواخر دهه ۷۰ هر چند در سال‌های اولیه منجر به جهش تولید علم کشور شد اما مقایسه نرخ سرانه تولید علم ایران با کشورهای پیشرفته بیان‌گر تمرکز بیش از حد کشور و جامعه علمی بر انتشار اسناد علمی است.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، امیر عزیزی در یادداشتی نوشت: پیشرفت رتبه تولید علم ایران در دو دهه گذشته نشان‌گر تلاش اساتید و پژوهشگران کشور و تاثیر سیاست گذاری‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در جهت افزایش تولید علم ایران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در اغلب گروه‌های تحصیلی بار عمده تولید اسناد علمی بر عهده اعضای هیات علمی و دانشجویان مقطع دکتری است. بر اساس گزارش‌های موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در سال تحصیلی ۸۳-۸۴ حدود ۳۹ هزار عضو هیات علمی و حدود دو هزار دانش آموخته مقطع دکتری داشته‌ایم. این عدد در سال تحصیلی ۹۹-۰۰ به ۸۶ هزار عضو هیات علمی و ۱۲ هزار دانش آموخته مقطع دکتری رسیده‌است. تعداد اعضای هیات علمی و تعداد دانش آموختگان مقطع دکتری می‌توان به عنوان تخمینی از تعداد پژوهشگران کشور استفاده کرد. همان گونه که از نمودار ۱ پیداست ایران در ۲۰ سال گذشته تقریبا رشد ۲.۵ برابری در تعداد پژوهشگران داشته‌است؛ در حالی که در همین بازه زمانی تعداد اسناد علمی تولید شده رشدی ۱۶.۵ برابری بوده‌است. همچنین نسبت تعداد اسناد علمی نمایه شده توسط پایگاه اسنادی اسکوپوس به تعداد پژوهشگران مشغول در موسسات آمورش عالی ایرانی از ۰.۱۱ در سال ۱۳۸۲ به ۰.۷۵ در سال ۱۳۹۹ رسیده‌است [۱]. به عبارت دیگر پژوهشگران ایرانی از نظر سرانه تولید اسناد علمی پیشرفت ۶.۵ برابری داشته‌اند. یعنی نسبت به ۲۰ سال گذشته به طور متوسط پژوهشگران کشور ۶ برابر بیشتر مقاله و سایر اسناد علمی منتشر می‌نمایند.
بر اساس اطلاعات درگاه SCImago نرخ مشابه برای کشورهای آمریکا و چین به ترتیب ۰.۶۷ و ۰.۴۶ است. این در حالی هست که این کشور‌ها از نظر تولید علم و تولید ناخاص داخلی بهترین عملکرد را در دنیا دارند. به عبارت دیگر نرخ سرانه تولید علم ایران بیش از سرانه تولید علم کشور‌هایی مانند آمریکا و چین است.
انتخاب سیاست ارتقا علمی مبتنی بر انتشار مقالات در اواخر دهه ۷۰ هر چند در سال‌های اولیه منجر به جهش تولید علم کشور شد، اما مقایسه نرخ سرانه تولید علم ایران با کشورهای پیشرفته بیان‌گر تمرکز بیش از حد کشور و جامعه علمی بر انتشار اسناد علمی است. از جمله شاخص‌هایی که بیان‌گر این رشد تک بعدی ایران است مقایسه رتبه ۱۵ام تولید علم (کمیت) با رتبه ۴۱ام ارجاع مقالات (کیفیت)، بر اساس اطلاعات SCImago و یا رتبه ۱۲۰ ام کشور در شاخص ارتباط با صنعت، شاخص نوآوری GII سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) است. به عبارت دیگر با وجود تلاش‌های قابل ستایش در سال‌های گذشته که موجب مباحات است، لازم است از ابزار موثر ارتقا اساتید این بار نه برای رشد علمی بیشتر بلکه برای توسعه اقتصاد دانش بنیان بهره جست. ابزار آئین نامه ارتقا مرتبه علمی اساتید که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین و تصویب می‌شود، می‌تواند بستری برای جهت دهی فعالیت‌های پژوهشی کشور در راستای حل چالش‌های کشور در کنار رشد علمی باشد. یکی از راهکار‌های کاهش تمرکز بر انتشار مقالات معرفی شاخص‌های جدید برای ارزیابی سایر انواع پژوهش است. به عنوان نمونه معرفی شاخص‌های جدید و قابل اتکا برای ارزیابی برونداد پژوهش‌های کاربردی، به خصوص پژوهش‌های ناظر به نیاز‌های کشور مانند محصولات دانش بنیان مورد تایید معاونت علمی و فناوری، حق اختراع بین المللی، حق اختراع داخلی تجاری‌سازی شده و برداشتن سقف امتیاز پژوهش‌های کابردی در آئین نامه ارتقا مرتبه علمی اساتید ضمن کاستن از فشار تولید مقاله از اساتید توانمند در حوزه پژوهش‌های کاربردی می‌تواند منجر به سر ریز دانش تولید شده توسط دانشگاه در جامعه نیز گردد.
-----------------------------------------------
[۱] اغلب مقالات علمی رشته‌های علوم انسانی که به زبان فارسی منتشر می‌شوند در پایگاه اسنادی اسکوپوس نمایه نمی‌شوند؛ بر اساس اطلاعات موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی بیش از ۳۰ درصد اعضای هیات علمی کشور در گروه تحصیلی علوم انسانی مشغول به فعالیت هستند.
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: مقاله سرانه تولید علم بر اساس اطلاعات تولید علم ایران اعضای هیات علمی هیات علمی مقطع دکتری اسناد علمی بر انتشار آئین نامه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۸۶۳۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسلامی اعلام کرد: گام‌های اساسی ایران برای افزایش تعداد نیروگاه‌های اتمی
به گزارش قدس آنلاین، محمد اسلامی در جریان بازدید از واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر درباره میزان برق هسته‌ای تولید شده در این نیروگاه گفت: در یک دهه گذشته ۶۳ میلیارد کیلووات ساعت برق در نیروگاه اتمی بوشهر تولید شده است.
وی افزود: سال ۱۴۰۲ جشن دهمین سال تولید برق از نیروگاه اتمی بوشهر برگزار شد و بر اساس آمار در یک دهه گذشته ۶۳ میلیارد کیلووات ساعت برق هسته‌ای در این نیروگاه تولید شده است.
رییس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: تولید این میزان برق هسته‌ای، موجب صرفه‌جویی ۱۰۳ میلیون بشکه نفت خام شده که ارزش این میزان صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی بیش از ۸ میلیارد دلار است.
اسلامی خاطرنشان کرد: تاکنون با تولید ۶۳ میلیارد کیلووات ساعت برق هسته‌ای، نیروگاه اتمی بوشهر توانسته چهار بار هزینه صرف شده بابت احداث خود را تامین کند.
وی با بیان اینکه تحقق تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای از موضوعات مهم و مورد تاکید مقام معظم رهبری است؛ گفت: این طرح مهم با جدیت در دستور کار سازمان انرژی اتمی ایران قرار دارد و بلوغ هسته‌ای کشور از طریق تولید انرژی و برق هسته‌ای با جدیت دنبال می‌شود.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به سهم ۱۱ درصدی برق هسته‌ای تولید شده در نیروگاه‌های اتمی جهان عنوان کرد: در جریان برگزاری بیست و هشتمین اجلاس جهانی تغییرات اقلیمی سازمان ملل مقرر شد تا سال ۲۰۵۰ ظرفیت انرژی هسته‌ای برای تولید برق جهانی سه برابر شود که ما نیز گام‌های اساسی برای افزایش تعداد نیروگاه‌های اتمی کشور خود برداشته‌ایم.
گفتنی است سخنرانی در نخستین کنفرانس دوسالانه بین‌المللی «هوش مصنوعی و علوم داده» در دانشگاه خلیج فارس، بازدید از روند اجرایی طرح آب شیرین‌کن نیروگاه اتمی بوشهر با ظرفیت ۷۰ هزار متر مکعب و نیز روند احداث پروژه واحدهای ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر و قسمت‌های مختلف واحد یکم این نیروگاه، آغاز عملیات احداث ۳۵۰۰ واحد مسکونی در منطقه تنگک شهر بوشهر، بهره‌برداری از فاز نخست شهرک صدف، افتتاح سالن ورزشی بانوان در شهرک مروارید و ... از سایر برنامه‌های سفر محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران به استان بوشهر بود.
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد